AĞAÇLAR ve iNSANLAR
"Nazım Hikmet"’ in, "Ve bir orman gibi kardeşçesine" dizesi; insanlığa, kardeşliğe, özgürlüğe, dayanışmaya, eşitliğe, adalete inanan her insanın yüreğini titretir. Peter Wohlleben’ in "Ağaçların Gizli Yaşamı" Image 1 adlı kitabı Nazım’ın dizesini bilimsel veriler ve kendi gözlemleri ile doğruluyor.
Mesela ne yapıyorlar; ağaçlar arası kardeşliği bozacak bir düşman istilası olduğunda ki bunlar genellikle zararlı böcekler oluyor, ağaçlar bir tür feromon salgılayarak bu böcekleri yiyecek yırtıcıları çağırıyor, meşeler, kabuk ve yapraklarına acı ve zehirli tatlar yayarak kemirgenlerle mücadele ediyor. Başka ne yapıyorlar; aralarında iletişimi çok güçlü tutuyorlar; örneğin, bir çay kaşığı orman toprağında kilometrelerce örgü yapıyorlar ki bunu yazar, "Orman internet ağı" diye adlandırıyor. Ve bir de birbirleriyle gerçekten konuşuyorlar. Sağlıksız, ölmek üzere olan kardeşlerini dışlamıyorlar, ötekileştirmiyorlar, tam tersine onlara sahip çıkıyor, kökleri aracılığıyla onlara su pompalamaya devam ediyorlar ve bu sağlıklı ağaçları daha da güçlendiriyor.
Karşılıklı yardımlaşıyorlar; mesela ağır metallerle karşılaştıklarında ağaçlar topraktaki mantarları besleyerek, mantarlar da ağaç köklerindeki ağır metalleri emip kendisinde toplayarak birbirlerine destek oluyorlar. Büyükler küçüklere destek oluyor. Örneğin yaşlı ağaçlar ormanı gübreleyek taze fidanların daha sağlıklı bir toprakta yetişmesini sağlıyor. Tür çeşitliliği onları güçlendiriyor, birbirlerinin hakkını yemelerini engelliyor. Bir arada olmaları kış fırtınalarına dayanmalarını kolaylaştırıyor. 21. yüzyılın ilk çeyreğini bitirmeye yaklaşan insanlık için günümüzde mücadele edilen ve savunulan değerleri, bin yıllar önce çözmüşler. Bizler hala insan hakları diyoruz, eşitlik diyoruz, dayanışmayı arttır, sakın ötekileştirme diyoruz, sesimizi duyurmak için avaz avaz bağırıyoruz.
Yıllar önce "Yaşar Kemal" bir röportajında ‘ormanlıktan çıkmış’ arazilerle ilgili, ‘Ormanlıktan çıktıysa tekrar orman yap’ diyordu. Bilimsel veriler, gerçek bir orman toprağının 100 yıldan önce oluşmadığını söylüyor; dünya tarihi düşününce çok kısa bir zaman.
O zaman ha gayret... Hep birlikte, "Ve Bir Orman Gibi Kardeşçesine"... Kitapla kalın, kitapsız kalmayın.
İlkay Söyüncü
"Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı, İyi bir okur"
Comments